Orijinalliği, denize yakınlığı ve güzel manzarasıyla ziyaretçilerini tarihi yolculuğa çıkaran kalenin moloz ve kesme taşlarla yapıldığı biliniyor.  Moloz ve kesme taşlarla yapılan kale, birçok bölümü yıkılmasına rağmen hala orijinalliğini koruyor. Denize hakim bir noktada ve Akçakale Mahallesi’nde kurulan kale, yaklaşık 750 yıllık bir tarihi geçmişe sahiptir. Birçok medeniyete de ev sahipliği yaptığı tahmin edilen Akçakale Kalesi’nde Fatih Sultan Mehmet’in komutanlarından biri olan Veli Mahmut Paşa’nın şehit düştüğü burada bulunan mezarlar ışığında düşünülüyor.

Akçaabat Belediyesi ve Kültür Turizm Bakanlığı işbirliğinde kalede bugüne kadar yapılan arkeolojik kazı çalışmalarında Helenistik Dönem, Geç Antik, Osmanlı ve Bizans dönemine ait 100 sikke, 30 sapan, 4 top güllesi, 10 bronz obje, 1 taş oluk, 5 asker üniforma düğmesi, 15 pipo, 2 ok ucu, 2 tılsımlı obje, 1 gümüş yüzük, bütünlüğü olmayan kemik parçaları, mezarlar, iskeletler ve 19. Yüzyıla ait bir top ve kilise temeli bulunmuştur. Ayrıca Akçakale Kalesi kazı çalışmalarında bulunan kilisenin güneyinde mezarlık şapeli, kalenin ana giriş kapısı, özel birim mekanı tespit edilerek kale içerisindeki bağlantı güzergahları gün yüzüne çıkarıldı.
Akçakale Kalesi’nde yapılan kazı çalışmaları tamamlandı. Kale, restorasyon çalışmalarına hazırlık aşamasındadır.